WAT IS AAN ONS, WAT IS NIET AAN ONS?
Een van de belangrijkste principes in de stoicijnse filosofie omvat de volgende uitdrukking “What is up to us, what is not up to us” van Epictitus.
Rational Emotive Therapy (RET)
Probeer deze uitdrukking elke dag te herinneren na een gebeurtenis, situatie of bij het ondernemen van actie. Wat is er aan de hand? Welke gedachten heb ik? Welke gevoelens krijg ik hierdoor? Hoe reflecteert dit op mijn gedrag? Deze vragen liggen ook aan de basis van RET (rationeel-emotieve therapie) ontwikkelt door Albert Ellis. Het komt erop neer dat mensen niet van streek geraken door de gebeurtenissen zelf, maar door de manier waarop ze tegen de gebeurtenissen opkijken. Simpel voorbeeld: je krijgt een boze mail van een collega. Hoe jij reageert op deze mail zal de omvang van schade bepalen die het aanricht. Stel dat deze mail per ongeluk in je prullenbak terecht gekomen zou zijn = niks gebeurd.
“Men are disturbed not by things, but by the view which they take of them.”
Epictitus
AAN ONS:
- Gedachten
- Mening
- Daden
NIET AAN ONS:
- (Al het andere)
- Lichaam
- Gezondheid
- Rijkdom
- Werk
- Reputatie
- Externe gebeurtenissen
- Daden van anderen
- Dood
- …..
Volgens het stoïcisme is waarover we controle hebben vrij beperkt: onze eigen gedachten, mening en daden. Al het andere – de gedachten en acties van andere mensen (ook die van je naasten), evenals de gebeurtenissen van buitenaf die in ons leven plaatsvinden, is niet aan ons. Veel dingen waar mensen zich zorgen over maken, bijvoorbeeld wat er met ons fysieke lichaam gebeurd (denk aan ziekte), de mening van anderen of de dood zijn niet onder onze controle. Deze overtuigingen worden ook verschillende keren bevestigd in de literaire werken van andere stoïcijnen zoals Marcus Aurelius en Seneca.
GEDACHTEN > GEVOELENS
Denk aan dingen die je ziet of hoort in de media waardoor je boos of angstig van kan worden en waar je heel weinig tot helemaal geen controle over hebt. Je kan ook niet anders dan je slecht voelen na het kijken of beluisteren van het nieuws want het is gemaakt om 3 van de 4 kernemoties van een mens te raken. Namelijk boosheid, verdriet en angst. Meestal gaat het over hoe fucked up dat de wereld wel niet is waardoor we het gevoel krijgen dat we allemaal gedoemd zijn omdat we er deel van uit maken. Dat is hun verdienmodel, want de enige andere kernemotie: vreugde genereert zoveel minder kliks (lees: geld)…Maar iedereen moet eten toch?
Je staat er misschien nooit bij stil, maar eigenlijk leven we in de beste tijd ooit met de minste armoede, ziektes, oorlogen (buiten een paar “kleine”), hoogste gemiddelde levensverwachting, gratis WIFI overal, Netflix, centrale verwarming, microgolfovens enz…Dus chill, nog geen 300j geleden was een uitje naar de markt om een man gecastreerd te zien worden voor het stelen van een kip, of om een vrouw levend zien branden omdat ze verdacht werd van hekserij zo alledaags. Nu kan je gewoon naar de voetbal met je zoon.
Marcus Aurelius
“Everything we hear is an opinion, not a fact. Everything we see is a perspective, not the truth.”
Een paar toepassingen van het “dualisme van controle”:
- Als voetballer heb je niet de volledige controle om een wedstrijd te winnen, maar wel de controle om alles van jezelf te geven tijdens die wedstrijd.
- Je hebt geen controle over iemand die slecht praat achter je rug, maar wel de de controle hoe jij je daarover voelt en op reageert.
- Je beschikt niet over de financiële kracht noch controle om de hongersnood in de wereld aan te pakken, maar wel om een enkele ziel van een maaltijd te voorzien.
- Je hebt 100% controle om op de Cameron Diaz lookalike af te stappen die je in de bar ziet, maar niet dat je keihard op je bek gaat (lees: blauwtje lopen).
FOCUS OP WAT ONDER JOUW CONTROLE IS
De bedoeling is enkel te focussen op de dingen die aan ons zijn en je doelen daarop af te stemmen. Dit zijn de enige dingen waar we onze tijd aan zouden moeten besteden, erover nadenken en proberen te veranderen. Denken en piekeren over dingen die niet aan ons liggen, is verspilling van kostbare tijd en energie. Het bijproduct van dit concept is dat je net succesvoller wordt.
EXPERIMENTEER ZELF
Denk er eens over na en reflecteer het op je eigen leven. Voer zelf een experiment uit. Hou de hele dag je gedachten en acties bij. Sta elk uur stil bij waar je aan denkt en schrijf het in een notitieboek. Maak vervolgens een aantekening of uw gedachte / handeling iets is dat aan u ligt of niet. Noteer ook op hoe je je op dat moment voelt, want weet dat wat je voelt is wat je denkt.
The soul becomes dyed with the color of its thoughts.
Marcus Aurelius
Je zult merken dat hoe meer tijd je steekt in dingen die onder je controle zijn, des te effectiever je doelen zullen zijn en je vrediger zal voelen over een faling. Hoe meer tijd je spendeert aan dingen die niet aan jou liggen – bijvoorbeeld je zorgen maken over de mening van anderen, een diagnose, het weer, het nieuws, je narcistische ex enzovoort – hoe meer bezorgd en angstig dat je je zult voelen.
Marcus Aurelius
“Today I escaped from anxiety. Or no, I discarded it, because it was within me, in my own perceptions — not outside.”
Fer out.
Wil je je meer verdiepen in de stoïcijnse filosofie? Lees dan zeker “Meditations” van Marcus Aurelius, een dagboek van de machtigste man van zijn tijd. Ook hebben we een artikel gepost over “negatieve visualisatie”, een krachtige oude techniek ontwikkeld door de Stoïcijnen 2000j geleden.
Aanbevolen boeken: